2 januari 2021

“Corona halveert Belgische overnamemarkt”: door de ogen van een ‘lokale’ Vlaamse M&A-advocaat.

Toen De Tijd “Corona halveert Belgische overnamemarkt” blokletterde (02/01/2021) trok dit vanzelfsprekend onmiddellijk mijn aandacht. Samenvatting van dit artikel is dat de Belgische overnamemarkt een zwak 2020 achter de rug heeft, maar dat 2021 stevig van start belooft te gaan.

In 2020 werden er blijkbaar voor “slechts” 20 miljard euro aan Belgische deals beklonken, waarbij enkele van zulke miljardendeals als voorbeelden werden gegeven: AB InBev dat de helft van zijn Amerikaanse blikjesfabrieken verkocht aan een consortium rond de investeringsreus Apollo (2,46 miljard euro), de verkoop van de Financietoren aan het Zuid-Koreaanse Meritz (1,2 miljard euro), CMA-Medina aan het Franse Biogroup (1 miljard euro), etc. De kleinste transacties waarover in het artikel gesproken wordt bedragen nog steeds 39 respectievelijk 100 miljoen euro.

Heel interessant, maar met alle respect niet echt van tel voor een ‘lokale’ Vlaamse advocaat en het cliënteel waarvoor ik werk aangezien het ‘lokale’ landschap waarin ik mij begeef uit (forse) kmo’s bestaat en de transactiewaardes variëren tussen de 1 en de 25 miljoen euro…

Als we niet naar transactiewaardes kijken, maar naar de hoeveelheid transacties ben ik ervan overtuigd dat het gros van de transacties in ons kleine landje zich in deze orde van grootte voordoen. De transactiewaardes lijken me trouwens geen goede barometer om de evoluties in het kmo-segment te kunnen beoordelen.

Omdat hier naar mijn weten geen makkelijk publiek beschikbare gegevens over bestaan, geef ik hierbij graag wat bedenkingen mee over 2020 en 2021, weliswaar niet wetenschappelijk onderbouwd en gewoon gestoeld op mijn eigen praktijk en op wat ik hoor bij collega-advocaten, accountants, bedrijvenmakelaars, etc.

Enkele bedenkingen over 2020:

• Hoeveelheid kmo-transacties is ongeveer gelijk gebleven.

In mijn praktijk heb ik eigenlijk niet veel wijzigingen gezien ten opzichte van de vorige jaren, noch wat de hoeveelheid transacties, noch wat de transactiewaarden betreft, waarbij ik van enkele collega-advocaten wel mocht vernemen dat zij wél een golvende beweging gehad hebben naar instroom toe, doch algemeen genomen ook een correct jaar gedraaid hebben.

• De tweede golf heeft meer psychologische weerslag dan de eerste golf.

Tijdens de eerste golf is de lokale M&A-markt eigenlijk blijven doorlopen. Alles moest van huis uit gebeuren en de schok was groot, doch er was geen sprake van een groot pessimisme (waarschijnlijk ook al omdat de beurzen zich zeer snel herstelden en de overheid inderdaad haar “job gedaan heeft” met invoering van tijdelijke werkloosheid en andere maatregelen).

De tweede golf heeft heel wat mensen aan het twijfelen gezet. Ik merk - en begrijp dit eveneens van enkele bedrijvenmakelaars - dat heel wat plannen on hold gezet worden. Enerzijds omdat men moeilijk kan inschatten wat de (langetermijn)gevolgen zijn op de cijfers van alle bedrijven, anderzijds omdat het heel moeilijk in te schatten is welke bedrijven en sectoren getroffen zijn.

Buiten de zwaar getroffen sectoren (horeca, reizen, evenementen, etc.) zie ik eigenlijk weinig bedrijven tussen mijn cliënteel die het slecht gedaan hebben in 2020, maar is dit alleszeggend?

• De banken gaven vanaf de tweede helft van 2020 moeilijker financieringen, hetgeen o.a. een impact heeft op vendor loans.

De meeste kmo-transacties in overnames gebeuren nog steeds met een zogenaamde “leveraged buy-out” waarbij er een overnameholding gecreëerd wordt, waarin de overnemer eigen middelen steekt die dan aangevuld worden met een (op dit ogenblik nog goedkope) financiering van de bank om de overname te realiseren. Ook indien er investeringsfondsen meedoen (die inderdaad staan te dringen voor nieuwe dossiers), wordt deze techniek nagenoeg altijd gebruikt.

Hoewel de eigen middelen van de overnemer vroeger ook al vaak moesten aangevuld worden met een achtergestelde “vendor loan” (lening gegeven door de verkoper aan de koper) om het plaatje rond te krijgen, merk ik – en dit wordt mij bevestigd door een aantal accountants – dat de banken moeilijker overnames financieren en grotere commitments van de overnemer én de verkopende partij vragen.

Ik begrijp dat er een aantal (groot)banken zelfs bepaalde soorten overnamefinancieringen simpelweg niet meer willen doen en deze op dit ogenblik uitsluiten, minstens on hold zetten.

Vooruitblik 2021:

• Budgetten zullen veel beperkter zijn.

De budgetten van 2020 zijn opgesteld in 2019 toen er nog geen sprake was van COVID-19. Die van 2021 worden opgesteld tijdens deze tweede golf. No need to say more…

• Pipeline en hoeveelheid kmo-transacties zal kleiner zijn.

Hoewel ik niet pessimistisch van aard ben, verwacht ik dat het psychologisch effect van de tweede golf (en de te verwachten derde golf) én het op de rem staan van de banken een negatieve invloed zullen hebben op onze lokale kmo-overnamemarkt. Iedereen zal de kat uit de boom kijken. Misschien zal er wat beweging zijn in de markt van de WCO’s en (nagenoeg) failliete bedrijven, doch zolang de overheid daar de baxter aanhoudt, zal dit ook beperkt zijn.

• Lichtpuntje: vaccinaties vallen beter mee dan verwacht.

De enige mogelijke positieve hypothese die ik zie (en die ik niet uitsluit gezien virologen en overheden er het laatste jaar wel al eens meer langs gezeten hebben wat hun voorspellingen betrof) is dat de vaccinaties (veel) sneller een positieve uitwerking zouden kunnen hebben dan verwacht. Dan kan het manisch-depressieve snel omslaan in euforie en zouden we toch een mooi kmo-M&A-jaar kunnen hebben.

Zoals ik al schreef in mijn nieuwjaarsboodschap op Linkedin: “2020 taught us we always have to be prepared for the worst… but let’s hope for the best in 2021 !!!”

Vragen, bemerkingen en/of suggesties?

Lieven Bogaert

lieven.bogaert@advocom.be